Bà Phan Lương Cầm sinh năm 1943 tại thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam.

Bà là giảng viên của Trường Đại học Bách khoa Hà Nội từ năm 1965. Năm 1968, bà được Nhà nước cử đi làm nghiên cứu sinh tại Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M.V. Lomonosov, Liên Xô. Sau khi bảo vệ thành công luận án tiến sĩ về chuyên ngành Điện hóa - Ăn mòn kim loại, đầu năm 1973 bà về nước và tiếp tục công tác giảng dạy và nghiên cứu tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội.

Trong hơn bốn thập kỷ giảng dạy và nghiên cứu khoa học, Giáo sư - Tiến sĩ Phan Lương Cầm đã đào tạo rất nhiều khóa sinh viên, thạc sĩ và tiến sĩ, và chủ trì nhiều công trình khoa học có ý nghĩa, trong đó có nhiều đề tài và dự án khoa học cấp Nhà nước, đề tài hợp tác quốc tế về nghiên cứu khoa học (đề tài "Ăn mòn VH-8" hợp tác giữa Việt Nam và Hà Lan năm 1980). Bà cũng là tác giả của bằng phát minh sáng chế, bằng giải pháp hữu ích.[1][2]

Ngoài công tác giảng dạy và nghiên cứu, bà còn là người sáng lập và là giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ăn mòn và Bảo vệ Kim loại [3] - Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội - từ năm 1996 cho đến năm 2008 khi bà nghỉ hưu.

Bà Phan Lương Cầm là nữ giáo sư - tiến sĩ đầu tiên của Trường Đại học Bách khoa Hà Nội. Bà là một trong những người sáng lập và chủ tịch đầu tiên của Hội Khoa học - Kỹ thuật Ăn mòn và Bảo vệ Kim loại Việt Nam (bà hiện là Chủ tịch danh dự Hội) [4]. Đó là lần đầu tiên một Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam có một nữ chủ tịch. Bà còn là Chủ tịch Hiệp hội Vật liệu và Ăn mòn châu Á - Thái Bình Dương nhiệm kỳ 1999-2001, Chủ tịch Hội nghị Quốc tế Ăn mòn châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 11 tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh năm 1999 [5]và là Ủy viên Ban Cố vấn quốc tế của nhiều Hội nghị Quốc tế Ăn mòn châu Á - Thái Bình Dương khác.[6]